تمرینات پیشرفتۀ یوگا دروس اصلی
بعدی | قبلی
درس 47 پرانایاما ، پرسش و پاسخ - چاکراها
نویسنده : یوگانی
تاریخ : دوشنبه 15 دسامبر 2003 ساعت 5:18 بعد از ظهر
* به خوانندگان جدید توصیه می شود که خواندن مطالب را از ابتدای بایگانی دروس ( درس اول ، " این بحث برای چیست ؟ " ) آغاز نمایند . چرا که دروس قبل، پیشنیازی برای این درس محسوب می شوند.
پرسش : من در ارتباط با اهمیت چاکراها در تمرین معنوی در حال مطالعه هستم. آنها چه هستند و در این دروس چه جایگاهی دارند؟
پاسخ : چاکراها که همچنین بعنوان مراکز انرژی معنوی نیز شناخته شده اند، اجزاء ساختمان انرژی درونی هستند، که با بخش های مختلف سیستم عصبی ما در ارتباط میباشند. آنها مکانیزم های (ساز و کارهای) حیاتیِ داخلی هستند که از طریق آنها آگاهی، بصورت پرانا در ما عمل می کند. بلحاظ فلسفی، آنها در مذاهب شرقی شناخته شده، و در مسیحیت نیز می توان آنها را یافت. بعنوان مثال میتوانید به "کتاب مکاشفات (یوحنا)" (Book of Revelations) مراجعه نمائید.
اما میزان اهمیت چاکراها در تمارین پیشرفتۀ یوگا تا چه حد است؟ آنها مهم هستند، اما نه بدین مفهوم که جهت نیل به حداکثر پیشرفتِ معنوی، لازم باشد تا بطور عقلی و منطقی ادراک شوند.
چند لحظه به اتومبیل خود فکر کنید. وقتی که صبح سوار آن می شوید، فقط چند دستور است که شما باید جهت به راه افتادن در مسیر خویش انجام دهید. شما کلید را میچرخانید، ماشین را توی دنده میگذارید، پا را روی گاز فشار داده و حرکت میکنید. آنگاه شما باید با هدایت فرمان و پدال ترمز به همین ترتیب ادامه دهید. رانندگی یک ماشین، کاری است که بیشتر ما نسبتا و به آسانی از عهدۀ آن بر می آییم. اما فرض کنید که ما برای رانندگی نیاز داشته باشیم که تمام جزئیات مربوط به زیرِ محفظۀ موتورِ ماشین و طرز عمل آن را بدانیم. فرض کنید لازم باشد که بنزین را از مخزن آن به موتور پمپ کنیم، شمع ها را جرقه بزنیم، مراقب بالا و پایین رفتن پیستونها باشیم و نیروی گشتاور را از میل لنگ تا انتقال آن به چرخ ها دنبال کنیم. فرض کنید که مجبور باشیم همزمان نیز بر کار سیستم خنک کنندۀ موتور، سیستم روغنکاری، سیستم تهویۀ هوا و برق رسانی و غیره نظارت کنیم. در اینصورت آیا می توانیم رانندگی کنیم ؟ احتمالاً نه. علت اینکه ما می توانیم به این سادگی رانندگی کنیم این است که می دانیم چطور از عهدۀ کنترل های اصلی برآییم. همۀ بقیۀ بخش ها به طور خودکار در زیر محفظۀ ماشین کار خود را انجام می دهند. ما حتی لازم نیست که به آنها فکر کنیم. اتومبیل طوری طراحی شده تا بتوان با آن به آسانی رانندگی کرد، اگر چه حتی تکنولوژیِ داخلیِ آن پیچیده باشد.
تمارین پیشرفتۀ یوگا هم دقیقا همین گونه است. از دیدگاه معنوی، ما طوری طراحی شده ایم که به آسانی رانندگی کنیم. اگر ما کنترل های اصلی را بدست بگیریم، بقیۀ فرآیندها بطور خودکار به پیش خواهند رفت. ما نیازی نداریم که درگیر همۀ جزئیات شویم، زیرا بخش اعظم عملکردِ چاکراها "زیر محفظه" در جریان است. تمایلی در همۀ ما وجود دارد که می خواهد در ارتباط با جزئیات هر چیزی قرار گیرد. ما یک گونۀ کنجکاو هستیم و میخواهیم بدانیم که هر چیز چطور کار میکند. ما سرهم بندی کردن را دوست داریم. اشکالی ندارد، اما این کار نباید آنقدرها در ارتباط با بکارگیریِ تمرینِ معنویِ مؤثر انجام شود. رانندگیِ اتوموبیل نیز مثالی از این دست بود. این دروس نیز اصولا هم راستا با رانندگیِ ماشین ارائه شده اند، نه تجزیه و تحلیل ساز و کارهایی که زیر محفظۀ موتور در جریان هستند.
با این وجود اجازه دهید تا نگاهی مختصر داشته باشیم به کنترل های اصلی که تا اینجا آموخته ایم. روش هایی که تماما چاکراها را تحت تاثیر قرار می دهند.
در مراقبه ما به سرعت همۀ ساز و کار درونی را آرام نموده و مستقیمآً بسمت سرچشمه، یعنی سکوت ِسرورانگیزِ آگاهیِ خالص پیش می رویم. بنابراین تأثیر مراقبه بر روی چاکراها آرام و متعادل نمودنِ آنهاست. در مراقبه، پالایش براساس اشکال منحصر بفرد گرفتگی ها در سیستم عصبی صورت می گیرد. چاکراها در این کار تحت تاثیر واقع میشوند اما مسیر آنها قابل پیش بینی نیست. پالایش همیشه در مسیر لازمِ خود پیش می رود و همۀ آنچه که ما انجام می دهیم دنبال نمودن روند سادۀ مراقبه خواهد بود.
در پرانایاما، ما در حال تعقیب درونیِ عصب نخاعی همراه با تنفس، از بالا به پایین (و بالعکس) هستیم. عصب نخاعی یا سوشومنا، شاهراه اصلی در سیستم عصبی است. هر عصب دیگر، بواسطۀ آنچه که در درون عصب نخاعی رخ میدهد تحت تأثیر قرار می گیرد. این عصب فرماندهی هزاران عصب گوناگون در بدن را به عهده دارد. چاکراها در عصب نخاعی ریشه داشته و در امتداد آن از پایین به بالا پراکنده اند. به همین دلیل زمانی که ما روی این عصب به بالا و پایین سفر میکنیم، آن را پالایش کرده، و بدین طریق جریان پرانا را در سلسلۀ اعصاب افزایش می دهیم. ما از این طریق، چاکراها را نیز پاکسازی نموده و روح میبخشیم. امری که در این روند، خود به خود انجام میشود.
همچنانکه در تمارین پیشرفتۀ یوگا ترقّی میکنیم، تحریک عصب نخاعی را به روشهایی خاص افزایش داده و بدین ترتیب چاکراها را تحت تاثیر قرار خواهیم داد. این کار از طریق تمارینی صورت خواهد گرفت که هم جنبۀ فیزیکی و هم ذهنی دارند. ما بعنوان روندی از تمارین خویش روی چاکراها تمرکز و تعمّقی نخواهیم داشت. اما با بکارگیریِ مراکزِ کنترل، آنها را بطور فوق العاده ای تحت تأثیر قرار می دهیم. در این دروس همچنانکه به بحث در مورد تجاربی که به سطح می آیند می پردازیم، ممکن است گاهگاهی ذکری از چاکراها به میان آوریم. تمرکز بیش از حد بر روی چاکراها میتواند انحرافی برای تمرین معنوی محسوب گردد درست همانند تفکر بیش از حد دربارۀ موتور ماشین که میتواند حواس ما را از رانندگی منحرف سازد.
ما تا اینجا نیز در پرانایاما و مراقبه کار بسیار کاملی روی چاکراها به انجام رسانده ایم. کارهایی که بطور خودکار و در زیر محفظه در حال انجام است. بنابراین آسان بگیرید و از رانندگی لذت ببرید.
مبحث تکمیلی : بمنظور اطلاعات بیشتر، شرح مختصری از هفت چاکرای اصلی در این قسمت ارائه میشود. برخی از این نکاتِ شرح شده، اشاره به تمارینی دارند که در دروس آینده پوشش داده خواهند شد.
1. مولادهارا Muladhara - بمعنیِ ریشه یا بنیان. اولین چاکرا واقع در ناحیۀ عِجان (خشتک به فارسی) که انرژی کوندالینی ابتدا در این ناحیه بیدار می شود.
2. سوادهیستانا Svadhisthana - بمعنیِ محل سُکنی. این دومین چاکرا و واقع در ناحیۀ اندام های جنسیِ داخلی است. آن، محل سکنی برای ذخیره گاه عظیم انرژی پرانیک (حیاتی) است. پس از آنکه شور جنسی فعال شد، انرژی عظیمی از این ناحیه در جهت بالا به جریان افتاده و کل سیستم اعصاب را در شکلی معنوی، فروزان میسازد .
3. مانی پورا Manipura – بمعنی شهر جواهرات. چاکرای سوم واقع در ناحیۀ ناف/شبکۀ خورشیدی و مربوط به هاضمه. در فرآیند روشن بینی، این چاکرا وظیفۀ ایجاد و توسعۀ متابولیسمی والاتر در بدن را نیز ایفا می کند. در طی این پیشرفت، با تولید اجزاء آلی در جهاز هاضمه و نفوذ آن در بدن، شراره های انرژی پرتو افشانی خواهند کرد.
4. آناهاتا Anahata - بمعنی صدای بی بازخورد (صدایی که بر خلاف سایر صداها از برخورد دو چیز بهم ایجاد نمی شود). چهارمین چاکرا واقع در ناحیۀ قلب. اینجا جایی است که تمرین گر یوگا اولین تجارب از وسعت فضای درون را ادراک میکند که اغلب با اصواتی افلاکی و سایر تجارب حسیِ درونی همراه است.
5. ویشودهی Vishuddhi – بمعنیِ پاکی. پنجمین چاکرا و واقع در گلو. ویشودهی دروازۀ انرژی پرانیک (حیاتی) برای خیزش به سمت سر، و همچنین کلید مرکزی ارتباطات و گفتار است. با تمارین یوگای روزمره، پالایش و گشودگی، بطور طبیعی در این ناحیه رخ داده و همزمان تجلیات انرژی درونی و بیرونی ظهور میکند.
6. آجنا Ajna - بمعنی فرمان. چاکرای ششم، همچنین بعنوان چشم سوم شناخته شده است. ناحیه ای شامل نوروبیولوژی اعصاب از مرکز میان ابروها تا مرکز سر و بصل النخاع (ساقۀ مغز). چشم سوم مرکز فرماندهی و کنترل گرِ جنبه های سرور انگیزِ (اکستاتیک) فرآیند روشن بینی است که در نتیجۀ بیداریِ فزایندۀ کوندالینی ایجاد میشود.
7. ساهاسرارا Sahasrara - بمعنی نیلوفرِ هزار گلبرگ شده. هفتمین چاکرا واقع در تاج سر (قسمت تاج شعاعیِ مغز). بیداری و ورود به آن باعث اتحاد آگاهیِ فردی با آگاهیِ بیکران الهی می شود. بیداری نابالغ و زودرس چاکرای تاج منجر به بسیاری از زحمات و مشکلات می شود چراکه سیستم اعصاب قبلا بقدر کافی تصفیه و پاکسازی نشده است. بیدارسازیِ آجنا (چشم سوم) در ابتدا کل سیستم عصبی را مهیا ساخته و همزمان بطور غیر مستقیم و به آرامی به روشی سازگار با سرتاسرِ میزانِ پاکسازیِ تمرین گر، باعث گشودگیِ ساهاسرارا می شود. امری که میتواند بشکل تنظیم شده، ایمن، پیشرونده و راحت انجام پذیرد. جزئیات گشودگیِ ساهاسرارا را در دروس بعدی ملاحظه خواهید کرد. (درس 199).
استاد در درون شماست.
توجه : برای آگاه شدن از جزئیات آموزش ها در ارتباط با تنفس ستون مهره ای (اسپاینال) به کتاب "تنفس ستون مهره ای" مراجعه نمایید.
بعدی | قبلی
