پرسش : آیا انجام پرانایاما، واقعا هیچگونه منافعی برای سلامتی ما دارد؟ بنظر می رسد که اینگونه باشد.

 

پاسخ: بله، پرانایاما نیز مثل مراقبه باعث توسعۀ پالایش در سیستم اعصاب می شود. از آنجا که پرانایاما فرآیندی جسمانی است، اثرات مستقیمی بر بدن اعمال میکند، طوریکه میتوانیم با پیشرفت های تمرینیِ خویش به آسانی متوجه آن شویم. پرانایاما دارای اثرات مثبتی بر روی ریه ها، مغز، سیستم گوارش، قلب و اندام های تولید مثل است. البته این ها فقط تعدادی از میان دیگر اندام ها بودند. این تمرین همچنین ذهن و عواطف را قوی و محکم می کند. همچنانکه پرانا بطور فزاینده ای در بدن جریان می یابد، انرژی درخشان و ملموسی از پوست پرتو افشانی کرده و "هاله" ای از سلامت و نیرومندی خلق می کند. امری که می تواند برای دیگران نیز پر ثمر باشد.

 

اما هیچیک از این فوائد، یک شبه و یا از تمرین نامنظم پرانایاما بدست نمی آیند. هیچیک از آنها با تمرینی "باری به هر جهت" حاصل نمی شوند. تمرینی که روزها یا هفته ها متوقف بوده و یک مرتبه در شکلی هوس آلود، بقصد برداشتنِ گامی بزرگ، پرانایامایِ افراطی را بکار میگیرد. بدین نحو کاری انجام نمیشود. بدین ترتیب، پرانایاما نیز مثل همۀ تمرینات پرورش جسمانی است. کمی تمرینِ دوبار در روز خیلی مؤثرتر از مقدار زیادی تمرین است که چند روز یکبار یا یک هفته در میان انجام شود. مورد اخیر علاوه براینکه کمکی به پرورش بدن نمی کند، می تواند برای سلامتی مضر هم باشد.

 

تمرین معنوی نیز مانند کار ورزشی است. در این مورد، ما در حال تربیت تدریجیِ بدن و سیستم اعصاب در جهت هدایت و پرتو افشانیِ سطح بسیار افزایش یافته ای از سرورِ آگاهی خالص هستیم. سفر معنوی تعهدی است بزرگ که از طریق برداشتن گام های روزانۀ کوچک و بسیار در طول دورۀ زمانی طولانی به انجام می رسد. فواید یک چنین رویکردی روی هم جمع شده و در امتداد راه به مقدار قابل ملاحظه ای می رسد. تمارین پیشرفتۀ یوگا منجر به توسعۀ پاکسازی و تعادل عمیق در سیستم اعصاب شده، بنحویکه برخی از نتایج آن تقریبا بلافاصله بعد از آغاز تمرین محرز میشود. یکی از فوایدی که به آسانی قابل رؤیت خواهد بود، بهبود سلامت است. بنابراین در پاسخ به سؤال شما باید گفت که پرانایاما گرایش بسمت سلامتی خوب را که با مراقبه شروع شده بود، تداوم می بخشد.

 

البته باید تأکید کرد که پرانایاما، یک شفایِ معجزه آسا نیست که بتواند نتایج سالها زندگی ناسالم را محو کند. در واقع اگر یک زندگی نامتعادل، سلامت را بطور جدی در خطر انداخته باشد، رعایت یکمرتبۀ پرانایاما شاید بهره ای برای ما ایجاد نکند. سطح معینی از سلامتی به خصوص در سیستم تنفس برای اجرای پرانایاما ضروری است. ما هرگز نباید در پرانایاما از ظرفیت فیزیکیِ خویش فراتر رویم. تمرین ما باید با سطحِ توانایی و قابلیت ما تطابق داشته باشد. اگر ما ضعیف هستیم، پرانایاما باید در پایین ترین حد ممکن انجام شده یا اصلاً انجام نشود. اگر ما قوی هستیم، می توانیم بیشتر انجام دهیم. همیشه قبل از انجام سطح مشخصی از تمرینِ پرانایاما این نکته را بادقت ملاحظه کنید. مراقبه میتواند تقریبا توسط هر کسی و در هر وضعیت سلامت، بدون وارد شدن بار اضافی بر بدن انجام شود. پرانایاما متفاوت است. این تمرین نیازمند یک سطح حداقل و مشخصی از سلامت است تا بطور مؤثر و بی خطر انجام گیرد. نسبت به این مورد هوشیار بوده و همیشه تمرین پرانایاما را با حالت کنونی بدن خویش تنظیم کنید تا بارِ بی مورد و غیر ضروری بر آن وارد نشود. برای مثال در حالی که مراقبه میتواند در موقع بیماری یاریگر باشد، پرانایاما این امکان را نخواهد داشت. بخصوص اگر شخص از یک بیماری تنفسی رنج ببرد. وقتی که ریه ها بیمارند، نباید به آنها فشار وارد کنید. همانطور که در حین بیماری نباید بیرون رفته و دو کیلومتر بدویم.

 

اگر شما عقل سلیم و محافظه کار را با تمرین پرانایاما، بخوبی همراه کنید، فواید بسیاری حاصل خواهید نمود. امری که شامل بهبود سلامت نیز میشود.

 

 

استاد در درون شماست.