AYP persian - تنفس ستون مهره ای
      ayppersian.com      
           
             
             
   

تمرینات پیشرفتۀ یوگا دروس اصلی

 

 

 

 

 

بعدی | قبلی

 

 

  ( درس 41  پرانایاما - تنفس ستون مهره ای ( تنفس نخاعی = تنفس اسپاینال


 

نویسنده : یوگانی

 

تاریخ : پنج شنبه 11 دسامبر 2003 ساعت 8:15 صبح

 

 

* به خوانندگان جدید توصیه می شود که خواندن مطالب را از ابتدای بایگانی دروس ( درس اول ، " این بحث برای چیست ؟ " ) آغاز نمایند . چرا که دروس قبل، پیشنیازی برای این درس محسوب می شوند.

 

اکنون می خواهیم تمرینی پیشرفته از پرانایاما را که تنفس ستون مهره ای (Spinal Breathing) نامیده می شود، آغاز کنیم. این تمرین از چندین جزء تشکیل یافته و درست قبل از شروع جلسات مراقبۀ روزانۀ ما انجام می شود. روند مراقبه در هر حال تغییری نخواهد کرد. ابتدا پرانایاما و سپس مراقبۀ خود را انجام میدهیم.

 

بشکلی راحت همراه با تکیه گاه بنشینید، و درست مثل وقتی که می خواهید مراقبه کنید چشمان خود را ببندید. در حالیکه دهانتان بسته است خیلی آهسته و عمیق از راه بینی نفس بکشید. این کار را خیلی راحت، بدون فشار و افراط انجام دهید. هرچه می توانید آهسته تر و عمیق تر نفس بکشید، بدون آنکه احساس ناراحتی کنید. هیچ نیازی به قهرمان بازی نیست. عضلات خود را طوری بکار بگیرید که هر نفس از شکم شروع شده و تمام قفسۀ سینۀ شما را تا سطح استخوان ترقوه پر کند (یک تنفسِ کاملِ یوگایی) و سپس به آهستگی به پایین بازگردد. با هر بالا آمدنِ دم، اجازه دهید تا توجه و آگاهیِ شما در درونِ یک نخِ بسیار ظریف یا یک لوله به طرف بالا سفر کند. این تصور سازی از ناحیۀ عِجان Perineum (بین مقعد و آلت جنسی = ناحیۀ خشتک) آغاز شده و از طریق مرکز ستون فقرات بالا می رود و از طریق ساقۀ مغز (بصل النخاع) به مرکز سر شما (مرکزِ کرۀ مغز) می رسد. در مرکز مغز این عصب ظریف بطرف جلو چرخیده و خود را به نقطۀ بین دو ابرو می رساند. با یک دم عمیق و آهسته اجازه دهید تا توجه و آگاهیِ شما بتدریج در درون این عصب از ناحیۀ عجان و تمام طول مسیر تا نقطۀ بین دو ابرو، طی طریق کند. وقتی که بازدم انجام می دهید باز همین مسیر و رد پا را از بالا به پایین و از نقطۀ بین دو ابرو تا عجان تعقیب کنید. سپس با دم بعدی دوباره همین مسیر را تا  نقطۀ بین دو ابرو به بالا بازگردید و در بازدم تا عجان پایین رفته و همینطور ادامه دهید.
 
 

 

تمرین تنفس ستون مهره ای را با پنج دقیقه شروع کرده و آن را قبل از مراقبۀ روزانه انجام می دهیم. در فاصلۀ بین پرانایاما و مراقبه از جا بلند نمی شویم. فقط سر جای خود نشسته و پس از آنکه زمان پرانایاما به اتمام رسید مراقبه را آغاز می کنیم. حدود یک دقیقه در سکوت می نشینیم و سپس بشکلی راحت و آسان (تکرار) مانترا را در همان روند اصلی که آموزش دیدیم آغاز می کنیم. پس از آنکه انجام روالِ پرانایاما و مراقبه یکی پس از دیگری برای ما راحت شد، زمانِ پرانایاما را به ده دقیقه افزایش می دهیم. شما ده دقیقه پرانایاما و بیست دقیقه مراقبه دوبار در روز انجام خواهید داد. به همین منوال از تمرین ادامه دهید.

 

بعداز یک هفته یا بیشتر، یا وقتی که احساس کردید در ده دقیقه پرانایاما قبل از مراقبه تثبیت شده اید گزینه های زیر را به تمرین خود اضافه کنید: در بازدم دریچۀ نای (Epiglottis) را قدری ببندید بطوریکه خروج هوا از ششها مختصری با محدودیت انجام گیرد. دریچۀ نای دریچه ای در گلوی شماست که در موقع بلع یا وقتی که نَفَس خود را حبس می کنید، بطور خودکار راه لوله هوایی (مجرای ریه) را می بندد. با بستن قسمتی از این دریچه در موقع بازدم یک صدای ظریفِ هیس مانند در گلوی شما ایجاد می شود، که به آن (در سانسکریت Ujjayi) "اوجایی" می گویند. این کار را به راحتی انجام داده و به خود فشار نیاورید. ریتم آهسته و عمیقِ تنفسی را که به آن خو گرفته بودید ادامه دهید درحالیکه انقباض مختصر گلو در حین بازدم ها را به آن اضافه می کنید. در موقع دم گرفتن ها اجازه دهید تا گلوی شما بیشتر از حد معمول وانهاده و بازتر گردد. مانع آمدن هوا به درون ریه نشوید. در عوض اجازه دهید که عمیق ترین قسمت گلوی شما براحتی و کاملاً در عرض گشوده شود. ریتمِ عمیق و آهستۀ تنفسی را که در حال انجام بودید تغییر ندهید. در حین پرانایاما دهان را بسته نگه دارید، مگر اینکه بینی شما بسته باشد و نتوانید از آن براحتی نفس بگیرید. در این صورت از دهان استفاده کنید.

 

اگرچه همۀ این فعالیت های مکانیکی در ابتدا ممکن است پیچیده بنظر برسند، اما آنها خیلی زود همچنانکه به تمرین ادامه میدهید بشکل عادت در خواهند آمد. پس از آنکه این عاداتِ مکانیکی به خوبی جا افتادند، همۀ کاری که باید در حین پرانایاما انجام دهید اینست که به آسانی اجازه دهید تا توجه و آگاهی از میان عصب نخاعی (Spinal Nerve) با تنفسی عمیق، خود به خود و آرام به بالا و پایین سفر کند. زمانیکه شما ادراک کردید که توجه و آگاهیِ شما از این روند آسانِ بالا و پایین رفتن در سفر به میانۀ این عصب و در طول تنفس اسپاینال لغزیده و انحراف یافته است شما فقط به آسانی بدان باز خواهید گشت. نه فشاری در کار است و نه اجباری. ما به آسانی به مسیرِ توجه در پرانایاما که شرح داده شد باز میگردیم. درست مثل مراقبه که در آن به آسانی به مانترا باز می گردیم.

 

این نوع پرانایاما سیستم عصبی را آرام نموده و زمینی حاصلخیز برای (بذر) مراقبۀ عمیق فراهم می سازد. با شروع تنفسِ ستون مهره ای، ما همچنین زمینه را برای گسترش تمارین تکمیلی دیگری که جریان پرانا در بدن را بنحو بسیار زیادی ارتقاء خواهند داد آماده می کنیم. پس از آنکه در تمارینی که تابه حال یاد گرفته ایم تثبیت شدیم، آماده خواهیم شد تا با ملایمت به بیدار نمودن ذخیره گاهِ عظیم پرانا در نزدیک پایۀ ستون فقرات اقدام کنیم.
 
 

استاد در درون شماست.

 

توجه : برای مباحث بیشتر دربارۀ تنفس ستون مهره ای به کتاب " تنفس ستون مهره ای" مراجعه نمایید.
 
 
 
مطلبی تکمیلی : از کتابِ  دروس آسان برای زندگیِ سرور آمیز
 
*( این کتاب در دو جلد و شامل کلیۀ مجموعه دروس اصلی و تانترای سایت بهمراه برخی اضافات و مطالب مهمِ تکمیلی است. ترجمۀ فارسی این دو جلد کتاب در آینده ای نزدیک منتشر خواهد شد - مترجم ).   
 
در طی چند ماه گذشته چندین مورد سوال و نوشته در ارتباط با شکلی از پرانایاما که "نادی شودانا" (Nadi Shodana) نامیده میشود دریافت شده است. این تمرین، نوعی تنفس متناوب از سوراخ های بینی است. یکی از بنیادی ترین تکنیک های تنفسی و معمولا اولین روش تنفسی است که در کلاس های هاتا یوگا به نوآموزان تدریس شده و همچنین این روزها توسط متخصصین سلامت فکر بدلیل تاثیر آرام بخش آن بر سیستم اعصاب آموزش داده میشود. نادی شودانا بدین صورت انجام میشود. ابتدا بازدمی آرام و سپس دم گرفتن با یکی از سوراخ های بینی درحالیکه با انگشت شستِ یکی از دست ها سوراخ دیگر بسته شده است. سپس به آرامی بازدمی دیگر و دم گرفتن از طریق مجرای دیگر بینی در حالیکه انگشست وسطیِ همان دست سوراخ دیگر را مسدود کرده است. این همۀ کاری است که در این نوع از تمرین پرانایاما انجام میشود. تمرینی شناخته شده که تقریبا وانهادگیِ فوری را ایجاد میکند. اما چرا این نوع از پرانایاما در مجموعه دروس تمارین پیشرفتۀ یوگا (در این سایت) تدریس نمیشود ؟
 
دلیلِ آنکه نادی شودانا در اینجا استفاده نمیشود آنست که تنفس ستون مهره ای دارای فوائدِ نادی شودانا بوده و اضافه بر اینکه بطور خارق العاده ای تمرینی قدرتمندتر و دارای اثراتی است که به فراسویِ نادی شودانا گسترش می یابد. اثرات آرام بخشیِ نادی شودانا اصولا بخاطر افتِ میزانِ تنفس بدلیل استفاده از یک سوراخ بینی در هر دور ایجاد میشود. یعنی نوعی مهارِ تنفس. در تنفس اسپاینال نیز نَفَس در دم از طریق ریه ها و بطور ارادی و در بازدم از طریق اوجایی (بستنِ بخشی از دریچۀ نای) مهار میشود. امری که از طریق بکارگیریِ توجه و آگاهی در تعقیبِ عصب نخاعی به طریقی خاص که در این درس شرح داده شد انجام میگیرد. هرچند که تنفس ستون مهره ای بطریق متناوب از سوراخ های بینی انجام نمیگیرد اما در عین حال این مورد، ضعف و کاستی برای آن محسوب نمیشود. به طریقی دیگر نادی شودانا میتواند هم راستا با تنفس اسپاینال انجام گردد. امکان این هست که هر دو تمرین همزمان انجام شوند اما این امری است که تمرین ما را در جهت بهره ای اندک پیچیده میسازد. این یکی از اصول راهنما در همۀ این دروس است. آیا از اضافه نمودنِ عنصری به تمرین منفعتی قابل ملاحظه نصیب ما خواهد شد؟ اگر از افزودنِ تکنیکی اضافی به تمرین بهرۀ معنی داری نصیب ما نمیشود عطای آن را به لقایش میبخشیم. اینگونه است که ما روالِ تمارین خود را تا آنجا که ممکن است ساده و موثر به پیش میبریم. هرچند که ما خود را با همۀ انواع تکنیک های تکمیلی و اضافی تجهیز خواهیم کرد اما آنها بهیچ عنوان نباید خطری را روی تمرکز ما نسبت به موضوع تمارین اصلی ایجاد کنند. در اینجا بموازات پیشرفت در دروس تعداد فراوانی از تمارین اضافه خواهند شد که دارای نتایجی عظیم و اثراتی بسیار قوی خواهند بود. هدف عمده اینست که توجه و آگاهیِ ما حینِ تمارین رها بوده و زمان و انرژی خود را برای اجرای آنها غنیمت بدانیم. اینگونه است که ما قادر خواهیم شد که به بیشترین ها در راه یوگا نایل گردیم.
 
 
هنوز هم اگر شما یک تمرین گرِ مشتاقِ نادی شودانا هستید یا بشکلی قدرتمند مجذوب آن گشته اید، این تمرین را میتوانید بدون اشکال در روال تمرین روزانۀ خود بگنجانید. اگر زمان کافی دارید میتوانید چند دور تنفس متناوب را قبل از تنفس اسپاینال انجام دهید. یا اینکه میتوانید آن را همزمان و در تلفیق با تنفس اسپاینال انجام دهید. بخاطر داشته باشید که اگر شما در تمرین تنفس ستون مهره ای مبتدی هستید توصیه نمیشود تا به تمرین نادی شودانا بپردازید. بقدر کافی تکنیک و تمرین اضافه برای ارتقاء اثرات تنفس اسپاینال وجود دارد که باید بیاموزید - عادات جدید و توسعۀ آنها - و بنابر همۀ دلایل ذکر شده، نادی شودانا در ترکیب تمارین این سایت حضور نخواهد داشت. اما چون مکررا سوال شده و ممکن نیز بود که برای سایرین مورد توجه باشد در اینجا عنوان گردید.
 
لازم بذکر است که گاهی نادی شودانا در ترکیب با حبس ارادی تنفس آموزش داده میشود. حبس تنفس تمرینی پیشرفته است که در دروس آینده به تفصیل مورد بحث قرار خواهد گرفت. نادی شودانا در همراهیِ با حبس تنفس کلا یک تمرین متفاوت است که میتواند در صورتیکه بدون فهمی مناسب از اثرات و روش شناسیِ آن انجام گیرد خطرآفرین و آسیب زا باشد. اگر شما یک مبتدی هستید و در فکر استفاده از حبس تنفس در تنفس اسپاینال یا نادی شودانا میباشید (نگه داشتن نفس در دم و بازدم) پیشنهاد میشود دست نگه دارید تا ما به دروس پیشرفته تر (درس 91 و فراتر از آن) برسیم. اصطلاح سانسکریت برای حبس تنفس "کومباکا" (Kumbhaka) است.
 
بنابراین برای اکنون، توصیه میشود که شما به فهمی خوب از تنفس ستون مهره ای اقدام کرده، محکم و مستقیم با حداقل نکاتِ اضافی و انحراف دهندۀ حواس بدان بچسبید. پرسش و پاسخ هایی که در ادامه درج خواهند شد کمک زیادی به شما خواهد نمود. پس از آن چیزهای فراوان و بسیاری برای افزودن به تمارین وجود خواهند داشت. در هر بار یک گام ...
 
 
  ayp


ayp ayp ayp
ayp ayp ayp

دروس کلیدی
 
             
             
             
   


ayp ayp ayp ayp ayp ayp ayp