پاسخ: مقصد نهایی، روشن بینی است. روشن بینی چیست؟ حالتی از اتحادِ تعادل یافته بین دو طبیعت ما: سرورِ آگاهی خالص، و درگیریِ حواس ما با دنیای مادی. این تعریف یوگا، و مقصدِ همۀ مذاهب است.

سیر تکامل تدریجیِ تجارب، یک سیاحت شخصی و پیچیده، اما دارای الگویی مشخص است. در کل سه مرحلۀ قابل شناسایی وجود دارد :

اول، خیزشِ سکوت توسط مراقبۀ مرتب شکل می گیرد. امری که به شکل حالتی پایدار و فزاینده از آرامش، شادی و سرور و بیش از همه بصورت نوعی ثبات درونی تجربه می شود. ثباتی که بوسیلۀ هیچ نوع تجربۀ بیرونی تزلزل نمی یاید. سکوت درونی، پایه و اساس تجارب بعدی است که با افزودن تمارین پیشرفتۀ یوگا تسهیل می شوند. این تمارین، سکوتِ سرورانگیزِ  آگاهیِ خالص در سیستم اعصاب ما را به حالتی پویا بیدار می سازند.

دوم، خیزشِ تجربۀ اکستاتیک (حالت وجد و سرور) در بدن و پیرامون آن شکل می گیرد. امری که از نوعی بیداریِ نیروی حیاتی در بدن و پالایشی تدریجی در ادراکِ حسی ایجاد می شود. از طریق پرانایاما (کنترل تنفس) و سایر ابزارها، مراقبه ارتقاء می یابد، طوری که حواس در مسیری درونی گشوده شده و ما را قادر می سازند که انرژیهای اکستاتیکی را که در درون و پیرامون ما جریان دارند ادراک کنیم. می توان گفت که سکوت، در درون ما به حرکت در می آید، و این امر نوعی تجربۀ جدید و افسون گر ایجاد می کند. در طول این مرحله، فهمِ جریانِ الهیِ زندگی بطور طبیعی شدت یافته و منجر به اشتیاق فزاینده برای ورود و پیوستن به تجربۀ عمیقِ حسی می شود. شخص همچنانکه فرآیند پیشرفت می کند، بدان تسلیم و سرسپرده می گردد. مرحلۀ دوم همچون افتادن در ژرفنایی از اکستاسیِ (وجد و حال) بی پایان است. در این حال همچنانکه توجه ما در زیباییِ همیشه حاضرِ زندگی که در پس پردۀ همۀ چیزها در حرکت است جذب شده است با مسرّتی افزاینده در دنیا عمل خواهیم نمود. برای ما، همۀ محدودیت ها و مرزها از میان می روند.

سوم، همچنان که توجه به طور طبیعی در سکوتِ سرور انگیزِ حاضر در هر کجا و طنین انداز در همه چیز ساکن می شود، ما با آن هارمونیِ همیشه حاضر یکی می شویم. در می یابیم که خویشتن خویشِ ما جوهره ای از  همۀ چیزهاست. این همان تجربۀ وحدت، اتحاد یا روشن بینی است. در پی این تجربه دنیا ناپدید نمی شود، بلکه شفاف و روشن خواهد گردید. محدودیت ها همچون نقاب هایی رویت می شوند که لایه لایه جوهرۀ زندگی را می پوشانند، آنچه را که ما بعنوان جلوه ای از طبیعت خویش خواهیم شناخت. آیا ما باز هم می توانیم در جهان فعالیت کنیم ؟ بله ، اما انگیزه های ما در مقایسه با زمانی که فقط می توانستیم خود را به شکلی مجزا ببینیم متفاوت است. ما اینک در جهت نفعِ یک خودِ گسترده تر فعالیت می کنیم. بدین ترتیب ممکن است که از خود گذشته به نظر برسیم. در حقیقت ما همیشه در جهت منافع خویش عمل می کنیم. اما خویشتن ما در حال جهانی شدن است، بنابر این سود و بهرۀ ما برای همۀ بشریت و برای همۀ زندگی است.

ما از آغاز شروع تمارین پیشرفتۀ یوگا (و حتی پیش از آن)، ممکن است سایه هایی از هر یک از سه مرحله را تجربه کنیم. امری که به فرآیند پالایشِ در جنب و جوش و یگانۀ ما وابسته است. حتی ممکن است که تجربۀ عناصری از هر سۀ این مراحل را بطور همزمان داشته باشیم. به مرور زمان، تصدیق خواهیم کرد که چنین تجارب آگاه کننده ای، تابلوهای کیلومتر شماری هستند که در مسیر روشن بینی قرار دارند. همچنانکه ما به سمت سایر تمارین پیشرفته یوگا کشیده می شویم، مسافت شمارهای فرعی بسیار بیشتری مورد بحث قرار می گیرند. این نشانه ها از این جهت مفیدند که الهام بخش بوده و ما را به پیشروی و انجام مرتب تمارین روزانه وامیدارند. علائم بین راه در جهت اعلان و جار زدن مفید نیستند، "من امروز در مسیر روشن بینی به اینجا رسیده ام" . در حقیقت ممکن است که ما در آنجا باشیم، ولی این فقط  وقتی اهمیت دارد که از آن نقطه گذر کرده و تجربۀ ما پایدار و عادی شده، به چشم نیاید. تجربه نیز زمانی راستین و حقیقی می شود که طبیعی و عادی جلوه کند. این نوعی زندگی است که ما با تداوم آن معنا می یابییم. در طول سفر نشانه های راه بتدریج از میان خواهند رفت و در نهایت، روشن بینی آنقدرها راجع به این راه نشانه ها نیست. بلکه آن راجع به لذت بردن از، شدنِ آن چیزی است که همیشه بوده ایم.

اگر شما آن سفر به کالیفرنیا را که پیش تر درباره آن صحبت شد به انجام رسانید، آیا وقت خود را (نهایتا) صرف حیرت و تعجب از اینکه چگونه بدانجا رسیدید می کنید؟ احتمالاً نه. بسیار بهتر است که از زیبایی کالیفرنیا لذت ببرید. اگر چه مفید است که ویژگی هایِ این سفر طولانی را برای نفع همگان مورد بازبینی قرار دهید. در نهایت (باید گفت) هرکس از همان آگاهیِ الهی سرچشمه گرفته است که ما گرفته ایم، بنابر این طبیعتاً دلمشغولِ آن خواهیم شد که همه سفری ایمِن و سریع داشته باشند.

مسیح می گوید: "همان کاری را برای دیگران انجام دِه که خواهانی دیگران برایت انجام دهند". حقیقت آنست که همۀ دیگران خودِ شما هستند. به همین خاطر، این فقط یک توصیۀ خوبِ اخلاقی نیست. بلکه یک توصیۀ عملی خوب است. به لحاظ تجربی ما آمده ایم تا ادراک نمائیم که دیگران "خود" واقعیِ ما هستند. امری که به محض گشوده شدنِ روزنه های درونی ما به روی حوزه های الهی درون خویش شناخته خواهد شد.

این سفر چه مدت به طول می انجامد؟ امری که اساسا بستگی به خود ما دارد. بستگی به اعمال قبلی ما که گرفتگی های عمیقی در سیستم اعصاب ایجاد نموده و به اینکه زین پس می خواهیم چه کاری انجام دهیم. ما گذشته را نمی توانیم عوض کنیم، ولی خیلی کارها می توانیم در حال حاضر انجام دهیم که آیندۀ ما را شکل میدهد. هیچکس نمی تواند به جای ما انتخاب کند. اگر تمارین پیشرفتۀ یوگا را با سرسپردگی خالصانه و راستین به کار بگیریم، مسیر جدیدی در زندگی ما ایجاد خواهد شد. پس از آنکه بدون تزلزل خویش را پای بند مسیر کردیم، در می یابیم که آنچه را که در تکاپویش هستیم تنها، موضوعی است در زمان ( حال ). امری که حتی آنقدرها در ارتباط با مقصدی نهایی نبوده و مرتبط با تجربۀ فزایندۀ مسرّت در هر روز، هر ماه و هر سال ماست. این طریقی است از سرور و مسیری از سرخوشی است، همچنانکه ما به شکلی طبیعی از درون شکوفا می شویم. پس بدان وارد شده، امروز شروع کنید و از سواری در این جاده لذت ببرید. بزودی به پایان راه خواهید رسید.