تمرینات پیشرفتۀ یوگا دروس اصلی
درس 143 پمپ چانه - اثرات در بدن تحتانی
نویسنده: یوگانی
تاریخ: سه شنبه 16 مارس 2004 ساعت 5:01 بعد از ظهر
* به خوانندگان جدید توصیه می شود که خواندن مطالب را از ابتدای بایگانی دروس (درس اول، "این بحث برای چیست؟") آغاز نمایند. چرا که دروس قبل، پیشنیازی برای این درس محسوب می شوند.
ما پمپ چانه (جالاندرای حرکتی) را بعنوان تمرینی پیشرفته و "هدفمند" در یوگا شرح دادیم. تمرکز اصلی بر روی گشودگی مجراهایی است که در هر دو مسیرِ حفرۀ قفسۀ سینه و ناحیۀ سر، پرانا را به جریان می اندازند. اما در واقع رویدادی فراتر از گشودگیِ صرفا این محدوده رخ می نماید.
همۀ تمارین یوگا بهم مربوط و متصل اند. گاهی ما میتوانیم چنین ارتباطاتی را بیابییم (یا حس کنیم) و سایر زمان ها نیز آنها آنقدرها محسوس و قابل ادراک نخواهند بود. امری که بستگی به میزان پالایشی دارد که در سلسلۀ اعصاب ما پرورش یافته است. هرچه پالایش بیشتر، اینگونه ارتباطات نیز بیشتر قابل ادراک خواهند بود.
در درس 91# و مبحث یونی مودرا کومباکا ما با نوع ثابتی از جالاندرا آشنا شدیم. روشی که در آن چانه اجازه می یابد تا در راحت ترین حد خود پایین آمده و در حین کومباکا (حبس تنفس) به سکون و استراحت بپردازد. ما متذکر شدیم که جالاندرا کاملا در تمام طول عصب نخاعی از نقطۀ میانی ابروها تا به پایین، یعنی ناحیۀ ریشه در عجان کشش ایجاد میکند.
پمپ چانه این اثر کششی بر عصب نخاعی را تا حد کاملا بیشتری توسعه میبخشد. چرخش های سر، عصب نخاعی را در تمام طول آن تا به ریشه بطور بسیار تحریک آمیزتری تحت تاثیر قرار میدهند. تاثیر این کار درواقع چرخشِ ظریفی است که در عصب نخاعی از بالا تا به پایین ایجاد میشود. با رسانایی اکستاتیکِ برخاسته در عصب نخاعی این چرخش نیز اکستاتیک شده و نقش مهمی در اتحادِ سرور آگاهی خالص (شیوا) و اکستاسی الهی (شاکتی) در ناحیۀ قلب و سپس در سرتاسر کل بدن بازی میکند.
پمپ چانه در طول زمان رشد و تکامل یافته و با همۀ مودراها و بانداها در بدن تطابق طبیعی می یابد. در پایان فقط یک مودرای ظریف باقی می ماند که عبارت است از مودرای "کُل بدن". مودرایی که از اجرای همزمان همۀ اجزایی که آموخته ایم تشکیل میشود. همۀ این اجزاء و قطعات "زمخت و بدقواره" آغاز شده و نهایتا "ظریف و متبحرانه" به اجرا خواهند رسید. همۀ این روش ها با تولّد سرور بی پایانِ اکستاتیک و پرتو افشانی آن از بدن، بشکل نزدیکی با یکدیگر اتصال یافته و بطور خوشایندی انجام خواهند گرفت. پمپ چانه بخشی از این تلطیف و تعالی است. بعدها با رشد در تمارین، حتی با توقف سر نیز این چرخش ظریف و معنوی کماکان بلحاظ درونی ادامه خواهد یافت. چرخش ظریفی که به محوریت عصب نخاعی ایجاد شده و امواج انرژی الهی را به همۀ جهات (اطراف) گسیل میدارد. نگران نباشید، در این مراحل شما حتی توجهی نیز به این امر نخواهید داشت و تنها لبخند درخشان چهرۀ شما و لذت حضور در پیرامون شماست که شما را متمایز خواهد ساخت. صرفا یک قصد ساده کافی خواهد بود تا این اجزاء و قطعات در اتصال بایکدیگر قرار گرفته و جریانات انرژیِ معنوی را به حرکت وادارند. آنگاه است که شما بدون هیچ نیازی به حرکت سر خویش انرژی های اکستاتیک را به چرخش درخواهید آورد.
اگر شما قصد دارید که به چرخش معنویت درونی خویش جلوۀ خارجی ببخشید میتوانید به دیدار چرخ زدن دراویش صوفی رفته و تا پاسی از شب به رقص (سماع) بپردازید. بسیاری از رقص های آیینی و معنوی ریشه در همین چرخش های انرژی ظریف و درونی دارد. چنین رقص و حرکاتی برای کسی که میخواهد آشکارا طلوع نور درونی خویش را جشن بگیرد امری طبیعی است. شاید دیگران ترجیح دهند که بی سر و صدا نشسته و از درون در حیرتِ اکستاتیک خویش برقصند. رقصی که در همه و بدون اهمیت به نوع فرهنگ، مذهب و اولویت های شخصی، مشابه خواهد بود. این همان رقص الهی درونِ ماست.
هرچقدر که شما به انجام پمپ چانه خو بگیرید متوجه خواهید شد که موارد بسیاری در حال وقوع اند. انرژی را که تاکنون و پیش تر، از آن صحبت میکردیم بین قلب و سر به جریان می افتد. همچنین شما متوجه خواهید شد که کشش و چرخش عصب نخاعی، بسمت پایین بدن نیز گسترش خواهد یافت. همچنانکه سر در حین چرخش بسمت بالا و عقب میپیچد شاید دریابیید که زانوهای شما تمایل می یابند تا مختصری به بالا کشیده شوند و سپس زمانیکه سر به مرحلۀ پیچیدن بسمت پایین وارد شده و روی قفسه سینه سقوط میکند، زانوها مجدداً به موقعیت اول خود بازمیگردند. بعهدها شاید دریابیید که زانوها در طی پمپ چانه و در زمان هایی متفاوت اندکی بالا و پایین میروند. بدین ترتیب نوعی هماهنگی بین چرخش سر و حرکات مختصر زانو توسعه خواهد یافت.
این حرکات مختصر زانو چه مفهومی دارند؟ همانطور که در درس 129# عنوان شد، این حرکات در واقع آغازی بر جریان ریز تکانه های ظریفِ مرتبط با نولی هستند. و نولی برای چه به اجرا میرسد؟ با هدف چرخش انرژی کوندالینی بسمت بالا. مجددا با واژۀ "چرخش" روبرو شدیم. زمانی فرا میرسد که پمپ چانه و نولی بشکلی طبیعی در جهت پروردن چرخش عصب نخاعی در سطح ریز تکانه های درونی با یکدیگر همدست میشوند. چنین امری هرچقدر که پمپ چانه پیشرفت می یابد و پاها و دست ها و عضلات شکمی بطور طبیعی جایگاه خود را در تمرین پیدا میکنند آشکارتر میشود. در مراحل آغازین توقع نداشته باشید که همۀ این موارد را با هم تجربه کرده و امتحان کنید. فقط از آنها آگاه باشید. این حرکات اساساً یک فعالیت فیزیکی نیستند. بلکه واکنشی از بدن نسبت به جریانات انرژیِ اکستاتیک در عصب نخاعی بشمار میروند. رسانایی اکستاتیک در حقیقت پایۀ همۀ اتصالاتِ بین تمارین است.
همچنین خیزش این جنبش های ظریف در حین پمپ چانه با گشودن گستره ای جدید بر سیدهاسانا، آن را بشکل ظریفی پویا (حرکتی) و حتی دلپذیرتر میسازد. شما میتوانید نهایتا مولاباندا، شامباوی و کچاری را نیز در عمل به همین ترتیب عمیق تر ادراک کنید. این ها همه تکنیک هایی هستند که عرصه های مختلف سیستم عصبی ما را تحریک میکنند. سیستم عصبی یک موجودیّت واحد است و دیر یا زود همۀ تمارین مبدل به فعالیتی واحد اما چند بعدی میشوند. امری که درواقع تجلی و بیانی از سیستم عصبی خواهد بود. در آن برهه از زمان دیگر ما آمر (شوراننده) نخواهیم بود و این خداوند است که سررشته را به دست میگیرد. بدین ترتیب است که یوگا مبدل به خاستگاه ما میشود. یعنی دروازه ای به سوی سرورِ بیکران، اکستاسی، عشق و مسرت.
استاد در درون شماست.
توجه: برای مباحثی بیشتر در ارتباط با پمپ چانه به کتاب "آساناها، مودراها و بانداها" مراجعه کنید.
دروس کلیدی