پرسش: در جریان کوشش برای توسعۀ عادتِ مراقبه ای بهتر (که اگرچه نسبتا فرآیند جدیدی است اما بنحو فوق العاده ای دارم از آن لذت میبرم) آیا اشکالی دارد در درون خود تجسم کنم و یا بشنوم که در موقع دم بگویم "آی" و در موقع بازدم بگویم "ام" یا آنکه بهتر است هم در موقع دم و هم در بازدم بگویم " آی آم" "آی ام" " آی ام" ... ؟

پاسخ: بعضی از سیستم های مراقبه، شاملِ استفاده از مانترا همراه با تنفس هستند. رویکرد در این دروس انجام این روش ها نیست. بنابراین مهم نیست که مانترا با تنفس همراه باشد یا نباشد. ما فقط اجازه میدهیم که تنفس در مراقبه (بطور طبیعی) به پیش رفته و به آنچه که در حال انجام است فکر نمیکنیم. دلیل این است که ما می خواهیم مانترا آزاد باشد و سرعتِ تکرار و درجۀ وضوح آن بشکلی طبیعی تغییر نماید. بدین ترتیب ذهن آزاد است تا براحتی بسمت سکون معطوف شود. قصد ما این است که مراقبه بطور طبیعی تنفس را هدایت کند، نه عکس آن. اگر ما پیگیرِ مانترا در هماهنگی با تنفس شویم، بطور ناخواسته وارد حالت پرانایاما می شویم. امری که به پرورشِ سطوح عصبیِ کمتر ظریفِ ذهن میپردازد. بنابر این بهتر است که این فرصت در مراقبه به مانترا داده شود. این نکتۀ ظریفی است که غالباً آسان از دست میرود. این امر زمانیکه ما به ارتقاء مانترا بپردازیم واضح تر خواهد شد.

 

پرورش اعصاب، بسیار خوب و لذت بخش است. کاری که ما در پرانایاما انجام می دهیم. اما مراقبۀ همراه با هدایتِ تنفس، به ژرفا و عُمقِ مراقبۀ بدون هدایتِ تنفس نیست. در مراقبۀ عمیق وقتی که ذهن به سکون میرود، تنفس و سوخت و ساز (متابولیسم) بطور خودکار به تعلیق درخواهند آمد. ما می خواهیم آزاد باشیم که مانترا را در سطوحِ ظریف و آرام ذهن گزینش کنیم بدون اینکه برحسب عادت آن را با تنفس گره بزنیم. اگر مانترا از تنفس تبعیت کرد نه به آن توجه می کنیم و نه سعی می کنیم که تنفس را از دور خارج کنیم. ما فقط به آسانی، در هر سطح از سکونی که در ذهن داریم، پیگیرِ روندِ توجه به مانترا  میشویم. بدین ترتیب است که ما از ژرفایِ درون با خیزشِ آگاهیِ سرورانگیز و خالص بسمت سکون و آرامش بیشتر به پیش خواهیم رفت.

بنابراین پرانایاما در جهت پرورش و آماده سازی اعصاب از طریق توجه و تنفس و مراقبه در جهت رهایش ذهن به ژرفا و عمق طراحی شده اند. امری که منجر به بیدارسازیِ بذرِ سکوتِ آگاهی خالص و سرور انگیز در ژرفای درون سیستم اعصاب میشود. در رویکرد دروس این سایت ما کار کاشت و پرورش را همزمان انجام نمی دهیم. در این ارتباط در درس 43# مطالب بیشتری مورد بحث قرار گرفته است (پرسش و پاسخ، ارتباط پرانایاما با مراقبه). شما در خواهید یافت که اگر تنفس را در مراقبه رها کنید بسیار عمیق تر بسمت سکوت پیش میروید بخصوص اگر شما در حال انجام تنفس ستون مهره ای قبل از مراقبه باشید.