پاسخ: این امر از شخصی به شخص دیگر و حتی برای یک نفر در زمانهای متفاوت، متغیّر است. این موضوع بستگی به این دارد که سیستم اعصاب، در مدت زمان مورد نظر (این تمرین) چطور عمل میکند. امری که در چرخه های پالایشی که در حال وقوع است متغیّر است. زمانی که تنفس آهسته پیش میرود، انسدادهای محدودی در حال آزاد شدن هستند اما در عین حال آماده سازیِ سیستم عصبی برای آزاد شدن گرفتگی ها نیز در حین تنفس آهسته صورت میگیرد. وقتی که گرفتگی ها سست شده و آزاد می شوند دیگر تنفس چندان آهسته نخواهد بود (طبیعی میشود). شیوۀ کار این است که در طول پرانایاما بدون فشارِ فراتر از حدّ طبیعی و کنونی خویش، به آهستگی، بطور عمیق و راحت نفس بکشید. این حدّ ممکن است روز به روز یا حتی در طی یک جلسه هم تغییر نماید. 

با توجه به نکات فوق در جهت فهم پایۀ مطلب، می توان گفت که یک سیکل تنفس ستون مهره ای (شامل دم و بازدم) می تواند از پانزده ثانیه تا نیم دقیقه متغیّر باشد. حتی ممکن است که کوتاهتر یا بلندتر از این محدوده باشد. برای آن اهداف خاصی را منظور نکنید. اجازه دهید تا بدن آنچه را که درست است به شما بگوید. گاهی ممکن است که ما به هوای بیشتری نیاز داشته باشیم. در مواقع دیگر ممکن است تنفس ما، در حین پرانایاما کاملاَ متوقف شود. این یک فرآیند طببیعی است. ما فقط با آن پیش رفته و از روند پیروی می کنیم. 

به همین ترتیب در مراقبه هم گاهی ممکن است متوجه تغییر الگوهای تنفس خود گردیم. یعنی جایی (تمرینی) که در کل هیچ نظارت مستقیمی بر تنفس نداشته و فقط از مانترا استفاده می کند. بدن هر وقت که فرصتی بدان داده شود خود را پالایش خواهد نمود. تغییرات در تنفس نشانه ای هستند مبنی بر اینکه مورد خوبی در حال وقوع است و تمارین پیشرفتۀ یوگا در حال کار روی ما هستند. ما فقط با روال برنامه، باقی مانده و ادامه میدهیم.

 

استاد در درون شماست.