تمرینات پیشرفتۀ یوگا دروس اصلی
درس 156 پرسش و پاسخ - مولادهارا یا ریشه و یکپارچگیِ تمارین
نویسنده: یوگانی
تاریخ: سه شنبه 6 آوریل 2004 ساعت 1:00 بعد از ظهر
* به خوانندگان جدید توصیه می شود که خواندن مطالب را از ابتدای بایگانی دروس (درس اول، "این بحث برای چیست؟") آغاز نمایند. چرا که دروس قبل، پیشنیازی برای این درس محسوب می شوند.
پرسش: من در ارتباط با تحریک فیزیکیِ مولادهارا (چاکرای ریشه) بسیار شگفت زده ام. تمرکز اصلی من در یوگا روی همین تکنیک است. آیا میتوانید به من بگویید که این روش به چه نحو عمل میکند؟
پاسخ: تحریک مولادهارا یا ریشه در عجان مهم است اما نه به بهای حذفِ سایر تمارین. هدف از این تمرین فعال سازیِ چاکرای ریشه است و این امر با بیداری معنویِ کل سیستم عصبی پیوند میخورد.
در این دروس ما از دو روش اصلی برای تحریک فیزیکی ریشه استفاده میکنیم که عبارتند از مولادهارا / آشوینی (بهم فشردنِ اسفنکنر مقعد) و سیدهاسانا (نشستن روی پاشنۀ پا). اما موارد فراتری نیز برای تحریک ریشه بغیر از روش های فیزیکی وجود دارد.
روشی بسیار مهم که انرژیِ مولادهارا را بسمت بالا و کل سیستم عصبی انتقال و پیوند میدهد تنفس ستون مهره ای است. روشی که از طریق چرخه های تنفسیِ همراه با آگاهی و توجه بین چشم سوم و ریشه به انجام میرسد. مراقبۀ عمیق نیز بواسطۀ سوق دادن ذهن و بدن بسوی سکون و آرامش الهی به یکپارچه سازیِ "جامع" هر چیز در سلسلۀ اعصاب یاری میرساند.
با سامیاما و در حین بکارگیریِ سوترایِ "سبکی" امکان ایجاد مقادیری جست و خیز وجود دارد. چنین تجاربی از درون نشات میگیرند. در حالیکه ما فقط یک تکنیک ذهنی را بکار برده ایم به جست و خیز درآمده و ناحیۀ ریشه نیز همزمان با این تکان ها تحریک میشود درحالیکه کل بدن سرشار از سبکی شده و خواهان بالا رفتن است. اما تمرکز روی مولادهارا در حین رخدادِ جست و خیز مورد دیگری است.
قرار دادن بیش از حد توجه روی مولاباندا میتواند موجب سردرگمی و انحراف توجه از تمارین اصلی شود. مولاباندا بخشی از یک مجموعۀ (تمارین) کلی و بسیار وسیع تر است و ما نباید که بیش از حد روی آن متمرکز گردیم. پیشنهاد من این است که اجازه دهید مولاباندا بشکلی طبیعی و بعنوان جزئی از کل تمارین در شما جا بیافتد. به خود اجازه دهید تا از طریق انجام مجموعۀ تمارینی که بر بدن، ذهن و تنفس شما تاثیر گذارند از مولاباندا فراتر رفته و به مراکز (انرژی) بالاتر بپردازید. رها کردن مراکز پایینی آسیب زننده نخواهد بود. بدین ترتیب شما آزاد خواهید بود تا کار بیشتری روی مراکز ارشد و فوقانی بدن انجام دهید. بعنوان مثال آیا شما "پمپ چانه" را امتحان کرده اید؟ روشی فیزیکی و بسیار عمیق که در این دروس ارائه شده است. این تمرینی است که روی مراکز عالی بدن کار کرده و با تذهیب و تنویرِ مراکز قلب، گلو و سر، مولادهارا یا ریشه را با آنها پیوند میدهد.
اجازه دهید اضافه کنم که با نشستن در وضعیت سیدهاسانا در حین تمارین، درحالیکه توجه بسمت همۀ دیگر روش ها و مراکز مافوق جلب شده است، همۀ کارهای فیزیکی لازم نیز بطور خودکار و هدفمند بر روی مولادهارا انجام میگیرند. از این لحاظ بکارگیری سیدهاسانا برای تحریک مولادهارا حکم "آبِ خوردن" را دارد. پس از آنکه در سیدهاسانا مهارت یافته و جا افتادید آنگاه هر تمرین دیگر (تنفس ستون مهره ای، مراقبه، مولاباندا، شامباوی، کچاری، نولی، پمپ چانه، کومباکا، سامیاما و غیره) میتواند با توجه کامل و بدون انحرافِ حواس به انجام برسد. "تبحّر" یعنی توانایی باقی ماندن در وضعیت سیدهاسانا با تحریک ثابت، بدون آنکه توجه و آگاهی به مولادهارا چسبیده و گیر کند. توجه باید برای انجام همۀ دیگر تمارین آزاد باشد. توسعۀ چنین عادتی مشکل نیست چراکه پس از استقرار در سیدهاسانا، تلاش خاصی برای ماندن در یک وضعیت استوار لازم نیست. این همان بهترین موقعیت و وضعیت است. یعنی تحریک در مولادهارا با توجهی که کاملا برای همۀ دیگر تمارین آزاد است. مجموعه تمارینی که به گشودگیِ کل سیستم عصبی میپردازند.
کار روی مولادهارا در آغاز بیدارسازی کوندالینی امری حیاتی و بسیار لازم است اما این پایان کار هم نیست. همانطور که پیِ یک ساختمان بلند، آغازی حیاتی برای ساخت آن محسوب میشود، اما قطعا بهترین مناظر و طبقات در قسمت های بالاتر قرار دارند. این همان عقل سلیم است، درست؟
این یکپارچگی طیف وسیعی از تمارین است که کل سیستم عصبی را پوشش میدهد و بواسطۀ یوگا و روش های آن در همین سیستم عصبی قدرت عظیمی اکتشاف میشود. هشت شاخۀ یوگایِ پاتانجالی از چنین دیدگاهی پشتیبانی میکند. اگر یک یا دو تمرین موجبات حذف سایر تمارین را فراهم آورند این تاثیرگذارترین یوگا نخواهد بود. توصیه میکنم که شما از افتادن در دامِ گرایش به یک یا دو جنبه از سیستم عصبی اجتناب کنید. سیستم اعصاب جنبه های بسیاری دارد که میتوان روی آنها کار کرد. فقط مجموعه تمارین جامع و یکپارچه هستند که میتوانند سیستم اعصاب را برای یک پالایش و گشودگیِ کامل متقاعد کنند. در غیر اینصورت ما می بایست افراد روشن بینِ بسیار بیشتری را در دنیای امروز رویت میکردیم. اینک زمانۀ تغییر فرا رسیده است. تغییری که عبارت از ارائۀ سیستم های یکپارچه تری از تمرین یوگا خواهد بود و این بمعنیِ توجه معقول و متعادل نسبت به سیستم عصبی و ارائۀ روش هایی است که با تحریک مناسب، سیستم عصبی ما را پالایش و گشوده سازند.
استاد در درون شماست.
توجه: برای مباحث بیشتر در ارتباط با تمرین سامیاما به کتاب "سامیاما - پرورش سکون در عمل" مراجعه کنید.
دروس کلیدی